Waiyapot ep058 Bayan Obo Rare Earth Elements Deposits : Bayan Obo ประเทศจีน แหล่งสะสมตัวของแร่หายาก ที่ใหญ่ที่สุดในโลก
Fig. 58.1 Periodic Table showing Rare Earth Elements (REEs).
EP. 58 Bayan Obo Rare Earth Elements Deposits : Bayan Obo ประเทศจีน แหล่งสะสมตัวของแร่หายาก ที่ใหญ่ที่สุดในโลก
แร่หายาก (Rare Earth Elements, REEs) คือแร่ใน Lanthanide Series + Yttrium and Scandium ที่มีหมายเลขอะตอม 57-71 และธาตุ Scandium และ Yttrium รวม 17 ธาตุ มีประกอบใน crust ทั่วไป แต่ที่สะสมตัวจนเป็นแหล่งแร่มีน้อยมาก Bayan Obo ในมองโกลเลียใน ประเทศจีน มีปริมาณสำรอง 57.4 Mt, grade 6% RE2O3, มี แร่ ไนโอเบียม (niobium, Nb) 2.2 Mt, grade of 0.13% Nb2O5 มีแร่เหล็ก 1500 Mt grade of 35%Fe และแร่ ฟลูออไรต์ (fluorite, F) 130 Mt ทำให้ Bayan Obo เป็นแหล่ง REEs และ ฟลูออไรต์ ที่ใหญ่ที่สุดในโลก แร่ REEs ของแหล่งแร่นี้ส่วนใหญ่เป็น Light REE (LREE) ประกอบด้วยธาตุ La, Ce และ Nd มากกว่า 90% REEs ใช้ในการผลิต สินค้า hi tech ต่าง ๆ ได้แก่ neo magnet, Battery รถ EV, จอพลาสมา ผลิตภัณฑ์ lasers และ superconductors เป็นต้น
แหล่งแร่เกิดจากการประทุขึ้นมาของ ultramafic, calcic magma จากชั้น mantle ขึ้นมาสะสมตัวในแอ่งตะกอนกลางทวีป (intra cratonic basin) ที่ประกอบด้วยหินชั้น และหิน mg-carbonate ชุด Bayan Obo Group เมื่อประมาณ 1,400 and 440 Ma. เป็นสายหิน mg-carbonatite หนา 0.5-2.0 m. ยาว 10-200 m. วางตัวในแนว NE, NW และ E-W ประกอบด้วยแร่ dolomite และ calcite ที่มี associated minerals ได้แก่ apatite, monazite, barite, bastnaesite, and magnetite สายแร่มีประมาณ 100 พนังแร่ (dike) บางครั้งเกิดการเปลี่ยนสภาพของผนังสายแร่แบบ metasomatism ทำให้เกิดการแปรสภาพตามรอยสัมผัส (fenites) ให้โซนแร่ sodic amphiboles และ albite
แหล่งแร่แบ่งออกเป็น 3 ore bodies ได้แก่ East, Main และWest orebodies East and Main เกิดเป็นเลนซ์ ร่วมกับ fluoritization พบแร่ riebeckite และ phlogopite ในหิน K-rich slate ในบริเวณที่เกิด fenitization จะมีแร่สมบูรณ์กว่าที่อื่น
The West Orebody, เป็นสายแร่ขนาดเล็กกว่า เกิดในหิน massive dolomite มี Fluorite เกิดร่วมในโซน fenitized dolomite ด้วย
สายแร่ทั้งหมดวางตัวในแนว E-W จากทิศใต้ไปทิศเหนือสามารถพบสายแร่ 4 แบบได้แก่ massive type, banded type, aegirine type และ riebeckite type แร่REEs ที่พบได้แก่ แร่ bastnaesite-(Ce) monazite-(Ce), huanghoite, aeschynite-(Ce), felgusonite, and columbite.
แร่หายาก (Rare Earth Elements, REEs) คือแร่ใน Lanthanide Series + Yttrium and Scandium ที่มีหมายเลขอะตอม 57-71 และธาตุ Scandium และ Yttrium รวม 17 ธาตุ มีประกอบใน crust ทั่วไป แต่ที่สะสมตัวจนเป็นแหล่งแร่มีน้อยมาก Bayan Obo ในมองโกลเลียใน ประเทศจีน มีปริมาณสำรอง 57.4 Mt, grade 6% RE2O3, มี แร่ ไนโอเบียม (niobium, Nb) 2.2 Mt, grade of 0.13% Nb2O5 มีแร่เหล็ก 1500 Mt grade of 35%Fe และแร่ ฟลูออไรต์ (fluorite, F) 130 Mt ทำให้ Bayan Obo เป็นแหล่ง REEs และ ฟลูออไรต์ ที่ใหญ่ที่สุดในโลก แร่ REEs ของแหล่งแร่นี้ส่วนใหญ่เป็น Light REE (LREE) ประกอบด้วยธาตุ La, Ce และ Nd มากกว่า 90% REEs ใช้ในการผลิต สินค้า hi tech ต่าง ๆ ได้แก่ neo magnet, Battery รถ EV, จอพลาสมา ผลิตภัณฑ์ lasers และ superconductors เป็นต้น
แหล่งแร่เกิดจากการประทุขึ้นมาของ ultramafic, calcic magma จากชั้น mantle ขึ้นมาสะสมตัวในแอ่งตะกอนกลางทวีป (intra cratonic basin) ที่ประกอบด้วยหินชั้น และหิน mg-carbonate ชุด Bayan Obo Group เมื่อประมาณ 1,400 and 440 Ma. เป็นสายหิน mg-carbonatite หนา 0.5-2.0 m. ยาว 10-200 m. วางตัวในแนว NE, NW และ E-W ประกอบด้วยแร่ dolomite และ calcite ที่มี associated minerals ได้แก่ apatite, monazite, barite, bastnaesite, and magnetite สายแร่มีประมาณ 100 พนังแร่ (dike) บางครั้งเกิดการเปลี่ยนสภาพของผนังสายแร่แบบ metasomatism ทำให้เกิดการแปรสภาพตามรอยสัมผัส (fenites) ให้โซนแร่ sodic amphiboles และ albite
แหล่งแร่แบ่งออกเป็น 3 ore bodies ได้แก่ East, Main และWest orebodies East and Main เกิดเป็นเลนซ์ ร่วมกับ fluoritization พบแร่ riebeckite และ phlogopite ในหิน K-rich slate ในบริเวณที่เกิด fenitization จะมีแร่สมบูรณ์กว่าที่อื่น
The West Orebody, เป็นสายแร่ขนาดเล็กกว่า เกิดในหิน massive dolomite มี Fluorite เกิดร่วมในโซน fenitized dolomite ด้วย
สายแร่ทั้งหมดวางตัวในแนว E-W จากทิศใต้ไปทิศเหนือสามารถพบสายแร่ 4 แบบได้แก่ massive type, banded type, aegirine type และ riebeckite type แร่REEs ที่พบได้แก่ แร่ bastnaesite-(Ce) monazite-(Ce), huanghoite, aeschynite-(Ce), felgusonite, and columbite.
.
ที่มา
- https://www.facebook.com/weerasak.phomthong
รวบรวมข้อมูลและภาพ
-------------------------------------------------
บทความ ไวยพจน์ วรกนก (Waiyapot Worakanok) รวมข้อมูล
รวมบทความที่น่าสนใจจากนักธรณีวิทยาของไทย-------------------------------------------------
Fig. 58.2 REEs Uses and Prices.
Fig. 58.3 Global REEs deposits and mines.
Fig. 58.4 World REEs Production.
Fig. 58.5 REEs Minerals.
Fig. 58.6 REEs Applications.
Fig. 58.7 REEs Applications.
Fig. 58.8 REEs major demand and supply.
Fig. 58.9 Geologic Map of Bayan Obo.
Fig. 58.10 Satellite Image of the Bayan Obo Mine.
Fig. 58.11 schematic cross section of Main and East Orebodies of Bayan Obo REEs deposits.
Fig 58.12 Mineralization of Bayan Obo.