แหล่งมรดกโลก เอเชียตะวันออก เกาหลีใต้ 2007 เกาะภูเขาไฟเชจูและอุโมงค์ลาวา (Jeju Volcanic Island and Lava Tubes)

2007 เกาะภูเขาไฟเชจูและอุโมงค์ลาวา (Jeju Volcanic Island and Lava Tubes)

เกาะภูเขาไฟเชจูและถ้ำลาวา: มรดกโลกทางธรรมชาติอันทรงคุณค่าแห่งธรณีวิทยาสากล (Jeju Volcanic Island and Lava Tubes: A Priceless Natural World Heritage of Global Geology)

เกาะภูเขาไฟเชจูและถ้ำลาวา (Jeju Volcanic Island and Lava Tubes) ตั้งอยู่ ณ สาธารณรัฐเกาหลี (South Korea) ได้รับการยกย่องให้เป็นแหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติ (World Natural Heritage site) โดยองค์การยูเนสโก (UNESCO) ในปีคริสต์ศักราช 2007 (พ.ศ. 2550) นับเป็นแหล่งมรดกทางธรรมชาติแห่งแรกของประเทศเกาหลีที่ได้รับการขึ้นทะเบียน สถานที่แห่งนี้เป็นอสังหาริมทรัพย์แบบต่อเนื่อง (serial property) ที่ประกอบด้วยพื้นที่สำคัญสามส่วนครอบคลุมพื้นที่รวม 18,846 เฮกตาร์ (hectares) ได้แก่ ระบบถ้ำลาวาเกอมุนโอรึม (Geomunoreum lava tube system), กรวยภูเขาไฟแบบทัฟฟ์ซองซาน อิลชุลบง (Seongsan Ilchulbong tuff cone) และภูเขาฮัลลาซาน (Mount Hallasan) ซึ่งเป็นยอดเขาที่สูงที่สุดในประเทศเกาหลี ความโดดเด่นของแหล่งมรดกโลกแห่งนี้ไม่เพียงแต่สะท้อนถึงความงดงามทางธรรมชาติอันเหนือชั้นเท่านั้น แต่ยังเป็นศูนย์กลางสำคัญสำหรับการศึกษาทำความเข้าใจปรากฏการณ์ภูเขาไฟวิทยา (volcanism) ในระดับโลกอีกด้วย

คุณค่าโดดเด่นอันเป็นสากล (Outstanding Universal Value)

เกาะภูเขาไฟเชจูและถ้ำลาวาได้รับการขึ้นทะเบียนภายใต้เกณฑ์สองข้อของยูเนสโก ซึ่งยืนยันถึงคุณค่าอันเป็นสากลที่โดดเด่นและไม่สามารถทดแทนได้:

• เกณฑ์ (vii) – เพื่อเป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่โดดเด่นที่สุด หรือพื้นที่ที่มีความงามตามธรรมชาติและคุณค่าทางสุนทรียภาพที่ยอดเยี่ยม (To contain superlative natural phenomena or areas of exceptional natural beauty and aesthetic importance): ระบบถ้ำลาวาเกอมุนโอรึมได้รับการยกย่องว่าเป็นระบบถ้ำลาวาที่ดีที่สุดในโลก มีความงดงามทางสายตาอย่างโดดเด่น ด้วยเพดานและพื้นถ้ำที่เป็นหินคาร์บอเนตหลากสีตัดกับผนังลาวาสีเข้ม อีกทั้งยังมีหินงอกหินย้อยรอง (secondary carbonate speleothems) ที่ตระการตา กรวยภูเขาไฟทัฟฟ์ซองซาน อิลชุลบง มีลักษณะคล้ายป้อมปราการที่สูงตระหง่านขึ้นมาจากมหาสมุทรอย่างน่าทึ่ง และภูเขาฮัลลาซาน ซึ่งเป็นภูเขาไฟที่สงบนิ่ง ก็มีความหลากหลายทางภูมิประเทศ ทั้งน้ำตก หินรูปทรงแปลกตา และปล่องภูเขาไฟที่มีทะเลสาบอยู่ภายใน มอบความงามทางทัศนียภาพที่แตกต่างกันไปในแต่ละฤดูกาล

• เกณฑ์ (viii) – เพื่อเป็นตัวอย่างที่โดดเด่นในกระบวนการสำคัญของประวัติศาสตร์โลก ซึ่งรวมถึงบันทึกของสิ่งมีชีวิต กระบวนการทางธรณีวิทยาที่มีนัยสำคัญในการพัฒนาของลักษณะภูมิประเทศ หรือลักษณะทางธรณีวิทยาหรือสรีรวิทยาที่มีความสำคัญ (To be outstanding examples representing major stages of Earth's history, including the record of life, significant on-going geological processes in the development of landforms, or significant geomorphic or physiographic features): เกาะเชจูมีคุณค่าพิเศษในฐานะภูเขาไฟรูปโล่ (shield volcano) ขนาดใหญ่ที่ก่อตัวขึ้นเหนือจุดร้อน (hotspot) บนแผ่นเปลือกโลกภาคพื้นทวีปที่อยู่นิ่ง ระบบถ้ำลาวาเกอมุนโอรึมได้รับการยอมรับว่าเป็นชุดถ้ำลาวาที่น่าประทับใจและสำคัญที่สุดที่ได้รับการคุ้มครองทั่วโลก โดยมีหินงอกหินย้อยรองจากคาร์บอเนตที่มีความหลากหลายและอุดมสมบูรณ์อย่างไม่เคยปรากฏในถ้ำลาวาอื่น ๆ กรวยภูเขาไฟทัฟฟ์ซองซาน อิลชุลบง นำเสนอโครงสร้างและลักษณะทางตะกอนที่ชัดเจน ทำให้เป็นแหล่งเรียนรู้ระดับโลกสำหรับการทำความเข้าใจการปะทุของภูเขาไฟประเภทเซอร์เซยัน (Surtseyan-type volcanic eruptions)

คุณค่าสากลของเกาะภูเขาไฟเชจูและถ้ำลาวาจึงอยู่ที่ความเป็นเอกภาพของแหล่งมรดกแบบต่อเนื่อง ซึ่งคุณภาพที่หาที่เปรียบไม่ได้ของระบบถ้ำลาวาเกอมุนโอรึมและคุณลักษณะภูเขาไฟที่หลากหลายและเข้าถึงได้ของอีกสององค์ประกอบ ทำให้เกิดความเข้าใจที่แตกต่างและสำคัญต่อภูเขาไฟวิทยาของโลก

บริบททางประวัติศาสตร์และสถาปัตยกรรม (Historical and Architectural Context)

เกาะเชจูเป็นตัวอย่างที่โดดเด่นของกระบวนการทางธรณีวิทยาที่สำคัญบนโลก ก่อกำเนิดขึ้นจากการปะทุของภูเขาไฟเมื่อหลายล้านปีก่อน จนกลายเป็นภูเขาไฟรูปโล่ขนาดใหญ่ที่ก่อตัวขึ้นเหนือจุดร้อนบนแผ่นเปลือกโลกภาคพื้นทวีปที่อยู่นิ่ง การก่อตัวของเกาะนี้จึงเป็นหลักฐานทางธรณีวิทยาที่แสดงให้เห็นถึงการพัฒนาของลักษณะภูมิประเทศผ่านกระบวนการภูเขาไฟอย่างต่อเนื่อง

สำหรับระบบถ้ำลาวาเกอมุนโอรึมนั้น เป็นผลลัพธ์จากการไหลของลาวาที่เย็นตัวลง ก่อให้เกิดโครงสร้างทางธรณีวิทยาที่ซับซ้อนและน่าทึ่งที่สุดแห่งหนึ่งของโลก รายละเอียดของ "สถาปัตยกรรม" ทางธรรมชาติภายในถ้ำลาวาเหล่านี้ เช่น เพดานและพื้นถ้ำที่มีสีสันจากแร่คาร์บอเนต รวมถึงผนังถ้ำลาวาสีเข้มที่เกิดจากการแข็งตัวของลาวา แสดงให้เห็นถึงความมหัศจรรย์ทางธรณีวิทยาที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ หินงอกหินย้อยรองที่พบภายในถ้ำ ถือเป็นผลงานศิลปะทางธรรมชาติที่ใช้เวลาก่อตัวยาวนานนับพันปี

กรวยภูเขาไฟทัฟฟ์ซองซาน อิลชุลบง ก่อตัวขึ้นจากการปะทุของภูเขาไฟประเภทเซอร์เซยัน ซึ่งเป็นการปะทุที่เกิดจากการทำปฏิกิริยาระหว่างแมกมากับน้ำทะเล ทำให้เกิดโครงสร้างรูปกรวยอันเป็นเอกลักษณ์ที่สูงตระหง่านจากมหาสมุทร ส่วนภูเขาฮัลลาซาน ซึ่งเป็นภูเขาไฟที่สงบนิ่งนั้น มีรูปทรงที่เกิดขึ้นจากชั้นลาวาที่ทับถมกัน ก่อให้เกิดยอดเขาที่สูงที่สุดในประเทศเกาหลี พร้อมด้วยปล่องภูเขาไฟที่กลายเป็นทะเลสาบ การก่อตัวทางธรณีวิทยาเหล่านี้ล้วนเป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ถึงขั้นตอนสำคัญในประวัติศาสตร์โลก ไม่มีตำนานพื้นบ้านที่ถูกระบุไว้ในรายงานการวิจัยนี้ แต่เป็นข้อเท็จจริงทางธรณีวิทยาที่อธิบายถึงการก่อกำเนิดของเกาะแห่งนี้อย่างชัดเจน ทั้งนี้ รายงานไม่ได้ระบุขนาดเฉพาะเจาะจงของลักษณะทางธรณีวิทยาแต่ละส่วนเป็นหน่วยเมตริก นอกเหนือจากพื้นที่รวมของแหล่งมรดกโลก

จุดเด่นที่สำคัญ (Key Highlights)

• ระบบถ้ำลาวาเกอมุนโอรึม (Geomunoreum Lava Tube System): ถือเป็นระบบถ้ำลาวาที่สมบูรณ์แบบที่สุดในโลก ด้วยการจัดแสดงหินงอกหินย้อยจากคาร์บอเนตที่มีสีสันและหลากหลายอย่างน่าทึ่ง

• ซองซาน อิลชุลบง (Seongsan Ilchulbong หรือ Sunrise Peak): กรวยภูเขาไฟแบบทัฟฟ์ (tuff cone) ที่มีลักษณะคล้ายป้อมปราการสูงตระหง่านจากมหาสมุทร เป็นจุดชมวิวที่งดงาม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงพระอาทิตย์ขึ้น และเป็นแหล่งศึกษาภูเขาไฟวิทยาที่สำคัญ

• ภูเขาฮัลลาซาน (Hallasan Mountain): ยอดเขาที่สูงที่สุดในประเทศเกาหลี เป็นภูเขาไฟที่สงบนิ่ง มีทิวทัศน์ที่หลากหลาย ทั้งน้ำตก โขดหินรูปทรงแปลกตา และทะเลสาบบนปล่องภูเขาไฟ มอบความงามที่แตกต่างกันไปในแต่ละฤดูกาล

• ถ้ำลาวามานจังกุล (Manjanggul Lava Tube): เป็นส่วนหนึ่งของระบบถ้ำลาวาเกอมุนโอรึม ถ้ำนี้เปิดให้บุคคลทั่วไปเข้าชมได้บางส่วน แสดงให้เห็นถึงขนาดอันน่าประทับใจและการก่อตัวอันเป็นเอกลักษณ์ของภูมิประเทศภูเขาไฟใต้ดิน

• เทศกาลมรดกโลก (World Heritage Festival): เกาะเชจูจัดเทศกาลนี้ประจำปี ซึ่งเปิดโอกาสให้เข้าถึงเขตอนุรักษ์ธรรมชาติและระบบถ้ำลาวาบางแห่งที่ปกติแล้วปิดไม่ให้สาธารณชนเข้าชมในช่วงเวลาจำกัด เช่น ถ้ำลาวากิมนยองกุล (Gimnyeonggul) และถ้ำเบงดวีกุล (Bengdwigul) ซึ่งเป็นโอกาสพิเศษในการสำรวจความมหัศจรรย์ทางธรณีวิทยาที่จำกัดการเข้าถึง

คู่มือสำหรับผู้เยี่ยมชมและข้อกำหนด (Visitor Guide and Regulations)

เกาะภูเขาไฟเชจูและถ้ำลาวาเป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวจำนวนมาก การบริหารจัดการจึงมุ่งเน้นการควบคุมผลกระทบจากการท่องเที่ยว เพื่อให้มั่นใจถึงประสบการณ์ที่น่ารื่นรมย์และเคารพต่อสิ่งแวดล้อมและวัฒนธรรมท้องถิ่น:

• ข้อปฏิบัติและแนวทาง: ตำรวจเชจูได้ออกแนวปฏิบัติหลายภาษา (จีน อังกฤษ และเกาหลี) เพื่อส่งเสริมพฤติกรรมที่เหมาะสมและความตระหนักทางวัฒนธรรมในหมู่นักท่องเที่ยว จุดประสงค์เพื่อลดพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมและสร้างประสบการณ์ท่องเที่ยวที่ราบรื่นสำหรับทุกคน

• การจัดการจำนวนผู้เยี่ยมชม: ประเด็นสำคัญในการจัดการรวมถึงการป้องกันผลกระทบทางการเกษตรต่อสภาพแวดล้อมใต้ดิน และการจัดการจำนวนนักท่องเที่ยวที่สูง โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่ถ้ำมานจัง (Manjang Cave) และกรวยภูเขาไฟทัฟฟ์ซองซาน อิลชุลบง ซึ่งต้องมีการเฝ้าระวังแรงกดดันจากผู้เยี่ยมชม

• การเข้าถึงถ้ำลาวา: คุณลักษณะทางภูเขาไฟและถ้ำบางแห่ง โดยเฉพาะส่วนที่มีหินงอกหินย้อยจากคาร์บอเนตที่เปราะบาง จะไม่เปิดให้บุคคลทั่วไปเข้าชมเพื่อวัตถุประสงค์ในการอนุรักษ์ อย่างไรก็ตาม ผู้เยี่ยมชมสามารถสำรวจถ้ำลาวาที่สามารถเข้าถึงได้ เช่น บางส่วนของระบบถ้ำลาวาเกอมุนโอรึม ซึ่งรวมถึงถ้ำมานจังกุล

• เทศกาลมรดกโลก: เทศกาลประจำปีนี้มอบโอกาสพิเศษให้เข้าถึงเขตอนุรักษ์และระบบถ้ำลาวาที่ปกติปิดอยู่ได้ในช่วงเวลาจำกัด ซึ่งรวมถึงส่วนของถ้ำลาวากิมนยองกุลและเบงดวีกุล ทำให้ผู้เยี่ยมชมได้สัมผัสกับความงามทางธรณีวิทยาที่หาได้ยาก

บทสรุป (Conclusion)

เกาะภูเขาไฟเชจูและถ้ำลาวาเป็นแหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติที่โดดเด่นด้วยความงามอันเหนือชั้นและคุณค่าทางวิทยาศาสตร์ที่ไม่ธรรมดา สถานที่แห่งนี้เป็นห้องปฏิบัติการทางธรรมชาติที่แสดงให้เห็นถึงกระบวนการทางธรณีวิทยาที่สำคัญของโลก ตั้งแต่การก่อตัวของภูเขาไฟรูปโล่ขนาดใหญ่ไปจนถึงระบบถ้ำลาวาที่ซับซ้อนและกรวยภูเขาไฟที่เกิดขึ้นจากการปะทุที่ไม่เหมือนใคร การอนุรักษ์และส่งเสริมความเข้าใจในคุณค่าอันเป็นสากลของเกาะเชจูจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อให้คนรุ่นหลังได้เรียนรู้และชื่นชมมรดกทางธรรมชาติอันล้ำค่านี้ ที่เป็นทั้งความภาคภูมิใจของเกาหลีใต้และของมวลมนุษยชาติ

-------------------------

เที่ยวแหล่งมรดกโลก (World Heritage Site)

เที่ยวรอบโลก (Travel World)