อุทยานธรณี ลำปาง (Lamphang Geopark)

อุทยานธรณี ลำปาง (Lamphang Geopark)

อุทยานธรณีลำปาง (Lamphang Geopark) มีพื้นที่อยู่ในเขต 7 อำเภอของจังหวัดลำปาง ได้แก่ อำเภอเมืองลำปาง อำเภอเกาะคา อำเภอแม่เมาะ อำเภอแจ้ห่ม อำเภองาว อำเภอแม่ทะ และอำเภอเมืองปาน  ได้รับการประกาศเป็นอุทยานธรณีระดับท้องถิ่น เมื่อวันที่ 23 สิงหาคม 2565 โดยมีเป้าหมายจะก้าวสู่อุทยานธรณีระดับประเทศ ตามหลักการบริหารจัดการแบบองค์รวมที่มีชุมชนเป็นฐาน เพื่อนำไปสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน มีพื้นที่ 2,653 ตารางกิโลเมตร

ความสำคัญโดดเด่นทางธรณีวิทยา

- วิวัฒนาการแผ่นดินของอุทยานธรณีลำปาง จากท้องทะเลอันกว้างใหญ่ ผ่านกระบวนการทางธรณีวิทยากลายมาเป็นแอ่งทะเลสาบน้ำจืดอันอุดมสมบูรณ์

- ชั้นหอยน้ำจืดหนาที่สุดในโลก พบที่เหมืองถ่านหินแม่เมาะ หนากว่า 6-12 เมตร เป็นหลักฐานอ้างอิงเรื่องสภาพแวดล้อมโบราณของโลก เมื่อ 13 ล้านปีก่อน

- มีความหลากหลายของซากดึกดำบรรพ์สัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมในระดับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ บริเวณเหมืองถ่านหินแม่เมาะพบซากดึกดำบรรพ์ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมจำนวนมาก อาทิ ช้างสี่งากอมโฟธีเรียม หมาหมีแม่เมาะ และทาร์เซียสิรินธร โดยเฉพาะทาร์เซียสิรินธรเป็นซากดึกดำบรรพ์ที่มีความสำคัญมาก เนื่องจากเป็นไพรเมตที่มีลักษณะดึกดำบรรพ์ แต่อยู่ร่วมสายพันธุ์เดียวกับไพรเมตชั้นสูงพวกเอป และมนุษย์ นอกจากนี้ยังพบซากดึกดำบรรพ์ของ เต่า จระเข้ และสัตว์กัดแทะขนาดเล็ก

- แหล่งภูเขาไฟโบราณ โดยพบลักษณะของปากปล่องภูเขาไฟที่ยังคงหลงเหลือสภาพจากการปะทุเมื่อประมาณ 0.5 – 0.8 ล้านปีก่อน จะเห็นเป็นแอ่งรูปวงกลมชัดเจนเมื่อมองจากมุมสูง คือ ดอยผาคอกหินฟู และดอยผาคอกจำปาแดด

- ไดอะทอไมต์ จังหวัดลำปางเป็นแหล่งไดอะทอไมต์หรือดินเบาแหล่งเดียวในประเทศไทย เกิดจากสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวขนาดเล็กมาก อาศัยอยู่ในน้ำ เรียกว่า ไดอะตอม เมื่อไดอะตอมตายลง เปลือกที่เป็นซิลิกาจะตกเป็นตะกอนสะสมกันเป็นจำนวนมาก จนเกิดเป็นแหล่งไดอะตอม มีลักษณะร่วนซุย เบา เนื้อพรุน คล้ายชอล์ก ใช้ประโยชน์ในการเป็นส่วนผสมทำกระดาษสา เพื่อให้เนื้อกระดาษแน่นเนียน เป็นฉนวนและเป็นสารที่ใช้ในการกรองได้ดี เช่น กรองน้ำตาลและสารกรองอื่น ๆ ใช้ขัดภาชนะโลหะ

ความก้าวหน้าในการดำเนินงาน

– ศึกษา สำรวจ และจัดประชุมระดมความคิดเห็นเพื่อหา Geological significance เพื่อให้ได้ข้อมูลสนับสนุนความเป็นเอกลักษณ์และความโดดเด่นทางธรณี

– พิจารณาแหล่งธรณีวิทยาและความโดดเด่นทางธรณีของอุทยานธรณีลำปาง

– เผยแพร่องค์ความรู้ด้านธรณีวิทยา เช่น จัดนิทรรศการเพื่อเผยแพร่แนะนำอุทยานธรณีลำปางให้เป็นที่รู้จัก จัดทำสื่อเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ จัดมหกรรมเปิดโลกอุทยานธรณีลำปาง

– ประสานขับเคลื่อนอุทยานธรณีร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

.

-------------------------