Waiyapot ep048 Wilson’s Cycle วงจรการเกิดมหาสมุทรและแผ่นดินของ วิลสัน
Fig. 48.1 The Wilson’ s Cycle.
EP. 48 Wilson’s Cycle วงจรการเกิดมหาสมุทรและแผ่นดินของ วิลสัน
เมื่อปี ค.ศ. 1968 John Tuzo Wilson ชาวแคนาดา ได้นำเสนอ การแตกตัวของมหาทวีป Pangaea เป็นมหาสมุทร Atlantic และทวีป Laurensia (อเมริกาเหนือ)
The Wilson cycle theory เริ่มจากการเคลื่อนตัวขึ้นมาของกระแสความร้อนจากชั้น lower mantle ดันในผิวพื้นทวีปโกร่งตัวขึ้นโดย convection current ที่เคลื่อนตัวขึ้น แล้วมีการยุบตัวของแกนกลางแนวโกร่งตัวเรียกว่า rift valley (เปรียบได้กับ African rift valley ที่ประเทศ Kenya-Zimbabwe ใน Africa) จนเป็นร่องทะเลปิดเล็ก ๆ (เปรียบได้กับ Red Sea ในปัจจุบัน) โดยมีแนว mid ocean ridge เล็ก ๆ เป็น suture zone อยู่ตรงกลาง แรงดันจากแกนกลางของ mid ocean ridge ออกไปทั้งด้านซ้ายและขวา (seafloor spreading) ดันให้แผ่นทวีปทั้งสองข้าง เคลื่อนตัวออกจากกัน (divergent boundaries) ทำให้ท้องทะเลกว้างขึ้นจนแยกตัวเป็นมหาสมุทร (เปรียบได้กับมหาสมุทร Atlantic) จากนั้นการปิดลงของมหาสมุทรจะเริ่มต้นจากการเกิด subduction zones เมื่อ convection current cell เคลื่อนที่ลง ก็จะดึงให้ ชั้น crust เกิดการมุดตัวลงไปใต้ ชั้น crust อีกฟากหนึ่ง พื้นที่ที่จะเกิดการมุดตัวเกิดได้ในทิศทางใด ๆ ก็ได้ ในที่นี้เพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้น ก็จะให้แผ่นทวีปด้าน E มุดลงไปใต้แผ่นทวีปด้าน W ก็จะลากทวีปด้านE มาชนกับทวีปด้าน W (convergent plate boundaries) จนมหาสมุทรปิดลง เกิดเป็นแผ่นดินใหม่ (collision orogeny) ที่หลอมรวมเป็นแผ่นดินเดียวกันอีกครั้ง
Fig. 48.2 The Wilson’ s Cycle.
Fig. 48.3 The Wilson’ s Cycle.
Fig. 48.4 The Wilson’ s Cycle.
ที่มา
- https://www.facebook.com/weerasak.phomthong
รวบรวมข้อมูลและภาพ
-------------------------------------------------
Waiyapot บทความ ไวยพจน์ วรกนก (Waiyapot Worakanok) รวมข้อมูล-------------------------------------------------